C# Ders 27: Erişim Belirleyicileri ile Kodunuzu Güçlendirin

C# dilinde erişim belirleyicileri, kodun güvenliği ve düzeni için kritik bir rol oynar. Bu yazıda, erişim belirleyicilerinin tanımını, kullanım alanlarını ve kapsülleme ile nasıl etkili bir şekilde kullanılacağını inceleyeceğiz.

Erişim Belirleyicileri Nedir?

Erişim belirleyicileri, sınıf üyelerinin (değişkenler ve metotlar) hangi kod parçaları tarafından erişilebileceğini kontrol eder.

• Public: Her yerden erişim sağlanır.
• Private: Sadece tanımlandığı sınıf içinde erişilebilir.
• Protected: Sadece tanımlandığı sınıf ve türetilmiş alt sınıflar erişebilir.
• Internal: Aynı proje içindeki tüm sınıflar tarafından erişilebilir.

Bu belirleyiciler, hem veri gizliliği hem de güvenlik sağlar.

Erişim Belirleyicilerinin Kullanımı

Örnek Kod:

class Kisi  
{  
    public string Ad; // Her yerden erişilebilir  
    private string TcKimlik; // Sadece bu sınıfta erişilebilir  
    protected int Yas; // Türetilmiş sınıflardan erişilebilir  
    internal string Ulke; // Aynı projeden erişilebilir  
}  

class Calisan : Kisi  
{  
    public void BilgiGoster()  
    {  
        Console.WriteLine($"Ad: {Ad}, Yaş: {Yas}, Ülke: {Ulke}");  
        // TcKimlik değişkenine erişim yok, çünkü private  
    }  
}  

Bu örnek, değişkenlere hangi düzeylerde erişim sağlanabileceğini gösterir.

Kapsülleme ile Güvenliği Artırın

Kapsülleme, erişim belirleyicileri ile veri gizliliği sağlamanın temel bir yöntemidir.

Get/Set Metotları Kullanımı:

class Kisi  
{  
    private string TcKimlik;  

    public string TcKimlikGetir()  
    {  
        return TcKimlik;  
    }  

    public void TcKimlikAyarla(string deger)  
    {  
        if (deger.Length == 11)  
            TcKimlik = deger;  
        else  
            Console.WriteLine("Geçersiz TC Kimlik numarası!");  
    }  
}  

Bu yöntem, dış dünyadan doğrudan erişimi kısıtlayarak veri bütünlüğünü korur.

Miras ile Erişim

Türetilen sınıflar, miras aldıkları sınıfların:

• Public ve Protected üyelerine erişebilir.
• Private üyelere erişemez; ancak protected olarak tanımlanırsa erişim sağlanabilir.

Kod Örneği:

class Hayvan  
{  
    protected string Ses;  
}  

class Kopek : Hayvan  
{  
    public void SesCikar()  
    {  
        Ses = "Hav Hav";  
        Console.WriteLine(Ses);  
    }  
}  

Erişim Belirleyicileri ile Hata Yönetimi

Yanlış erişim belirleyicisi kullanımı, derleme sırasında hatalara yol açabilir.

• Hata Örnekleri:
  • Private bir metot, başka bir sınıfta çağrılmaya çalışıldığında derleme hatası verir.
  • Protected bir özellik, farklı bir sınıfta kullanılmaya çalışıldığında hata oluşur.

Sonuç

C# erişim belirleyicileri, yazılım projelerinde güvenlik ve düzeni sağlamak için güçlü araçlardır. Kapsülleme ile veri gizliliğini artırabilir, miras ile kod tekrarını önleyebilir ve erişim belirleyicilerini doğru kullanarak yazılım kalitesini yükseltebilirsiniz.